Đô thị mới (New Urban)

Đô thị mới - danh từ. Trong tiếng Anh, đô thị mới được dùng bằng cụm từ New Urban.

"Đô thị mới là đô thị dự kiến hình thành trong tương lai theo định hướng qui hoạch tổng thể hệ thống đô thị quốc gia, được đầu tư xây dựng từng bước đạt các tiêu chí của đô thị theo qui định của pháp luật." (theo Luật qui hoạch đô thị năm 2009)

Khi mà điều kiện của các đô thị cũ không đáp ứng được yêu cầu phát triển mới như: Thiếu đất xây dựng làm cho giá nhà và đất quá cao; hệ thống hạ tầng quá tải gây nên tình trạng ách tắc giao thông, thiếu nước, không đảm bảo vệ sinh môi trường… việc xây dựng các đô thị mới là môt giải pháp tối ưu.

Có thể thấy, nếu đầu tư cải tạo những đô thị cũ thì quá tốn kém và phức tạp; mặt khác cơ cấu đất của đô thị cũ không đáp ứng được nhu cầu phát triển mới. Các đô thị mới thường được bố trí gần đô thị cũ, tận dụng được những thế mạnh đã có như nguồn nhân công và các sản phẩm sẵn có của đô thị cũ, đồng thời phát huy được tiềm năng phát triển về đất đai và cơ sở hạ tầng.

Khu vực qui hoạch đô thị mới thường được chọn ở những nơi có điều kiện thuận lợi về quĩ đất xây dựng, nguồn nhân công, về tổ chức hạ tầng kỹ thuật điện, nước...; đặc biệt là về giao thông như gần cảng, sân bay quốc tế và các trục giao thông quan trọng.

Các đô thị mới có qui mô khác nhau với diện tích khác nhau, do đó dân số của các đô thị mới thường dao động từ mức vài chục nghìn cho đến vài trăm nghìn người.

Mô hình đô thị mới ở một số quốc gia

Việc phát triển đô thị theo mô hình xây dựng đô thị mới đã được nhiều nước trên thế giới áp dụng và đã đạt được nhiều thành công. Các khu đô thị mới được xác định trên cơ sở điều kiện kinh tế, trình độ quản lý của mỗi quốc gia và qui mô của chúng cũng thay đổi tuỳ theo nhu cầu cũng như điều kiện đất đai của mỗi khu vực.

Mô hình của Pháp

Theo mô hình của Pháp, việc xây dựng đô thị mới dựa trên hệ thống hành chính hiện có và các nguồn tài chính trong nước là chủ yếu, được hỗ trợ bởi một khung giá đất ổn định khi dự án đô thị mới được duyệt Chính phủ cho đóng băng giá đất để tránh việc đầu cơ đảm bảo cho việc đầu tư lâu dài và ổn định.

Mô hình của Hàn Quốc

Tại Hàn Quốc, việc thực hiện xây dựng đô thị mới dựa trên cơ sở phối hợp một cách hài hoà giữa Chính phủ và khu vực tư nhân.

Việc xây dựng đô thị mới tại Hàn Quốc được hỗ trợ bằng một chính sách trưng mua đất đai và một chương trình quốc gia phát triển nhà ở rộng lớn nhằm đáp ứng nhu cầu cao về nhà ở trong các đô thị dựa trên các nguồn lực trong nước.

Trong mô hình đô thị mới của Hàn Quốc, Chính phủ đóng vai trò chỉ đạo tập hợp mọi nguồn lực trong nước để phát triển đô thị một cách có hiệu quả.

Mô hình của Trung Quốc

Việc xây dựng các đô thị mới của Trung Quốc thường được thực hiện trên cơ sở thành lập một khu hành chính đặc biệt có cơ chế riêng. Khu hành chính đặc biệt do một tổ chức thay mặt Chính phủ thực hiện chức năng quản lý nhà nước toàn diện, theo cơ chế đặc biệt.

Đất đai ở Trung Quốc thuộc sở hữu của nhà nước, việc đền bù giải phóng mặc bằng được điều tiết bằng luật thông qua việc chỉ đạo thực hiện một cách cứng rắn của Chính phủ và chính quyền địa phương.

Ở một số nước châu Âu, Nhìn chung, do điều kiện đất đai, lối sống và dân số nên mật độ dân cư của các đô thị châu Âu thường thấp hơn so với các khu đô thị ở các nước châu Á. (Theo Cổng thông tin điện tử bộ Xây dựng)

Thuật ngữ khác