1. Quản trị kinh doanh

Bố trí mặt bằng sản xuất theo sản phẩm (Product layout) là gì?

Mục Lục

Bố trí mặt bằng sản xuất theo sản phẩm

Bố trí mặt bằng sản xuất theo sản phẩm hay còn gọi là bố trí theo dây chuyền hoàn thiện trong tiếng Anh được gọi là product layout hay line layout.

Việc lựa chọn loại hình bố trí nào phụ thuộc vào qui trình sản xuất, đặc điểm của sản phẩm - dịch vụ của từng bộ phận trong doanh nghiệp. 

Mỗi loại hình bố trí mặt bằng có những ưu, nhược điểm riêng, việc kết hợp các loại hình bố trí trên theo những cách thức khác nhau giúp cho các doanh nghiệp đưa ra một hình thức bố trí mặt bằng phù hợp với điều kiện và đặc thù của doanh nghiệp mình.

Bố trí mặt bằng sản xuất theo sản phẩm là một trong ba loại hình bố trí mặt bằng sản xuất cơ bản trong doanh nghiệp.

Bố trí mặt bằng sản xuất theo sản phẩm thực chất đây là việc sắp xếp những hoạt động theo một dòng liên tục những việc cần thực hiện để hoàn thành một nhiệm vụ cụ thể.

Đối tượng thích hợp

Hình thức bố trí này phù hợp với sản xuất hàng loạt, sản xuất liên tục, khối lượng sản xuất lớn, những công việc có tính chất lập lại và nhu cầu ổn định. 

Ví dụ dây chuyền lắp ráp ô tô, tủ lạnh, máy giặt, chế biến thực phẩm, nước đóng chai... 

Hoặc thích hợp với trường hợp sản xuất một hay một vài loại sản phẩm với số lượng lớn trong một khoảng thời gian ngắn. Ngoài ra còn phù hợp với các ngành dịch vụ như ngân hàng, bưu chính, phục vụ sân bay, phục vụ đồ ăn nhanh...

Dòng di chuyển của sản phẩm có thể là theo một đường thẳng, đường gấp khúc hoặc có dạng chữ U, chữ L, W, M hay xương cá. 

Chọn bố trí mặt bằng như thế nào phụ thuộc vào diện tích và không gian của nhà xưởng; tính chất của thiết bị; qui trình công nghệ; mức độ dễ dàng giám sát hoặc các hoạt động tác nghiệp khác.

Đặc điểm

Cách bố trì mặt bằng theo sản phẩm có những đặc điểm cơ bản sau:

- Vật tư di chuyển theo băng tải, theo dây chuyền

- Khối lượng các chi tiết đang gia công tương đối nhỏ, phần lớn chúng được lưu giữ tạm thời trên hệ thống vận chuyển nguyên vật liệu

- Công nhân đứng máy có tay nghề vừa phải, thường phụ trách hai hay nhiều máy

- Sử dụng những máy chuyên dùng, các đồ gá, kẹp

- Ít cần qui định chi tiết trình tự kiểm tra sản xuất

- Sử dụng các máy móc chuyên dùng, tự động hóa cao

(Tài liệu tham khảo: Quản trị tác nghiệp, Trung tâm đào tạo từ xa, ĐH Kinh tế Quốc dân)

Thuật ngữ khác