Bảo hiểm tín dụng xuất khẩu (Export Credit Insurance) là gì?
Mục Lục
Bảo hiểm tín dụng xuất khẩu
Bảo hiểm tín dụng xuất khẩu trong tiếng Anh là export credit insurance.
Bảo hiểm tín dụng xuất khẩu là dịch vụ bảo vệ và bồi thường cho người xuất khẩu khi họ cấp tín dụng thương mại (bán trả chậm) hoặc bảo vệ và bồi thường cho các ngân hàng khi ngân hàng cho vay trung - dài hạn.
Đặc điểm
- Bảo hiểm tín dụng xuất khẩu rủi ro cao và khó kiểm soát
- Bảo hiểm tín dụng xuất khẩu không nhằm mục tiêu tạo ra lợi nhuận
- Hoạt động quản lí bảo hiểm tín dụng xuất khẩu có sự tham gia của Chính phủ.
Sự khác biệt giữa bảo hiểm tín dụng xuất khẩu và bảo lãnh tín dụng xuất khẩu
- Bảo lãnh tín dụng xuất khẩu có thể hiểu là một doanh nghiệp nhất định được thành lập bởi chính phủ đảm bảo cho các khoản vay nợ của nhà xuất khẩu hoặc ngân hàng thương mại nước mình cấp cho nhà nhập khẩu hoặc ngân hàng của nước nhập khẩu.
- Sau này do các doanh nghiệp đứng ra cung cấp dịch vụ bảo lãnh phần lớn là các doanh nghiệp bảo hiểm tín dụng xuất khẩu nên hoạt động bảo lãnh tín dụng xuất khẩu dần trở thành một trong các hoạt động chính của bảo hiểm tín dụng xuất khẩu.
- Trong quá trình hoạt động, người bảo hiểm cung cấp dịch vụ bảo lãnh 100% cho các ngân hàng thương mại, hay nói cách khác là để khuyến khích các ngân hàng phát hành các khoản vay cho nhà nhập khẩu. Những hoạt động bảo hiểm này đảm bảo khả năng thu hồi vốn của nhà xuất khẩu nên về ý nghĩa nó chính là hoạt động bảo hiểm tín dụng xuất khẩu.
- Tuy nhiên, bảo lãnh tín dụng xuất khẩu thường dùng chung với hoạt động bảo hiểm tín dụng xuất khẩu trong các hợp đồng xuất khẩu nên do đó rất khó để phân biệt được chúng.
Các loại rủi ro được bảo hiểm
Rủi ro chính trị là các rủi ro gây ra bởi diễn biến chính trị của Chính phủ của các bên trong hoạt động thương mại đầu tư tài chính quốc tế và nó không phải là lỗi của các bên tham gia hợp đồng.
Rủi ro thương mại là các rủi ro phát sinh nợ khó đòi cho nhà sản xuất và ngân hàng nhà xuất khẩu gây ra bởi việc mất khả năng thanh toán của nhà nhập khẩu, hay do sự trì hoãn hoặc từ chối thanh toán các khoản nợ đến hạn có chủ đích của nhà nhập khẩu.
Phân loại bảo hiểm tín dụng xuất khẩu
Căn cứ vào thời hạn tín dụng, có:
- Bảo hiểm tín dụng xuất khẩu ngắn hạn
- Bảo hiểm tín dụng xuất khẩu trung hạn
Căn cứ vào điểm bắt đầu và kết thúc của phạm vi trách nhiệm bảo hiểm, có:
- Bảo hiểm tín dụng xuất khẩu trước khi giao hàng
- Bảo hiểm tín dụng xuất khẩu sau khi giao hàng
Căn cứ theo phạm vi bảo hiểm, có:
- Bảo hiểm tín dụng xuất khẩu toàn diện,
- Bảo hiểm tín dụng xuất khẩu theo từng trường hợp cụ thể,
- Bảo hiểm tín dụng xuất khẩu L/C,
- Bảo hiểm tín dụng xuất khẩu theo đơn được chọn.
Căn cứ vào hình thức tài trợ của ngân hàng cho các hoạt động thương mại, có:
- Bảo hiểm tín dụng cho người bán
- Bảo hiểm tín dụng cho người mua
Căn cứ vào loại rủi ro được bảo hiểm, có:
- Bảo hiểm chỉ cho rủi ro chính trị,
- Bảo hiểm chỉ cho rủi ro thương mại,
- Bảo hiểm cho cả rủi ro chính trị và thương mại,
- Bảo hiểm cho rủi ro trao đổi ngoại tệ.
Căn cứ vào mục đích khác nhau của hợp đồng ngoại thương, có:
- Bảo hiểm cho hàng hóa giữ tại kho ở nước ngoài,
- Bảo hiểm cho việc gia công ở nước ngoài,
- Bảo hiểm cho hoạt động triển lãm tại nước ngoài,
- Bảo hiểm cho hoạt động đầu tư nước ngoài.
(Theo Giáo trình Tài trợ thương mại quốc tế, trường ĐH Ngoại thương, NXB Thống Kê)