Kỳ VII: Quỷ Cốc Tử mưu lược toàn thư – Ngỗ hợp
Không chỉ là một phương pháp giải quyết vấn đề, “Ngỗ hợp” trong “Quỷ Cốc Tử mưu lược toàn thư” còn thể hiện một tư duy chiến lược linh hoạt. Thuật này đề cao khả năng nhìn nhận vấn đề từ góc độ trái ngược với tư duy phổ quát một chiều, sử dụng những cách tiếp cận gián tiếp thay cho hành động trực diện để đạt mục tiêu. Khi kết hợp với năng lực biện thuyết, “Ngỗ hợp” giúp người áp dụng thay đổi nhận thức của đối phương, khiến họ vô thức hành động theo đúng định hướng đã được sắp đặt mà không nhận ra mình đang bị dẫn dắt.
Quỷ Cốc Tử đã khái quát nguyên lý của “Ngỗ hợp”: “Phàm xu hợp bội phản, kế hữu thích hợp. Hóa chuyển hoàn thuộc, các hữu hình thế, phản phúc tương cầu, nhân sự vi chế”. Câu nói này hàm ý rằng mọi sự vật, hiện tượng đều tồn tại hai mặt đối lập, luôn tồn tại trong trạng thái biến đổi không ngừng. Trong bất kỳ tình huống nào – dù phức tạp hay rối ren đến đâu – nếu biết linh hoạt ứng biến và thích nghi với hoàn cảnh, đều có thể tìm ra phương án giải quyết hiệu quả.
Người sử dụng “Ngỗ hợp” cần nhạy bén trong việc đánh giá tình hình, linh hoạt điều chỉnh chiến thuật phù hợp, biết tận dụng thế mạnh của mình đồng thời khai thác điểm yếu, mâu thuẫn nội tại của đối phương để tạo nên lợi thế. Quan trọng hơn, người đó phải nhận thực rằng không có giá trị nào là bất biến; mọi sự vật, hiện tượng đều có mặt thuận và nghịch, lợi và hại, phúc và họa. Bậc trí giả là người dám làm điều người khác không làm, dám nghe điều người khác không nghe, để thấu hiểu và nắm bắt quy luật vận động của vạn vật. Họ cũng là người biết cách khai thác nghịch cảnh, chuyển hóa thách thức thành cơ hội và biến khó khăn thành lợi thế.
Một trong những nguyên tắc then chốt của “Ngỗ hợp” là “lấy phản cầu hợp” – muốn đạt được mục tiêu, không nhất thiết phải đi theo con đường thẳng, mà có thể lựa chọn đường vòng, thậm chí đi ngược chiều để đạt kết quả mong muốn. Thay vì đối đầu trực diện, người dùng “Ngỗ hợp” có thể chọn cách “cho trước nhận sau” hoặc “lấy cái này đổi cái kia” để đạt được lợi ích lớn hơn một cách khéo léo và bền vững.
Bài học từ “Ngỗ hợp” cho thấy, đôi khi cách tiếp cận gián tiếp lại mang hiệu quả lớn hơn so với đối đầu trực diện. Quỷ Cốc Tử nhấn mạnh rằng mọi sự việc đều có mặt đối lập, có thuận thì có nghịch, có lợi thì có hại, có thẳng thì có cong. Đây là tư tưởng này phản ánh một sự linh hoạt trong cách tiếp cận và giải quyết vấn đề, khuyến khích người là chủ tình huống phải biết phải biết quan sát, thích ứng và dẫn dắt tình thế để đạt được mục tiêu.
Một nguyên lý quan trọng khác của"Ngỗ hợp" là khả năng “chuyển bị động thành chủ động”. Bằng cách dựa vào hoàn cảnh cụ thể và thấu hiểu mưu kế của đối phương, người áp dụng “Ngỗ hợp” có thể vạch ra chiến thuật phù hợp, từ đó làm thay đổi tình thế, chuyển bị động thành chủ động. Đây không chỉ là bài học giá trị trong thời kỳ cổ đại mà còn có ý nghĩa quan trọng trong kinh doanh và quản trị hiện đại.
Một ví dụ rõ ràng về việc vận dụng chiến thuật này là Tổng thống Franklin D. Roosevelt (1882 - 1945) trong cuộc họp năm 1934. Khi bị nhà văn, nhà báo và nhà phê bình văn học nổi tiếng người Mỹ Henry Louis Mencken (1880 - 1956) chỉ trích chính sách mới, Roosevelt không phản bác trực diện mà khéo léo trích dẫn lại chính lời của Mencken trong cuốn “Giới báo chí Mỹ” để công kích ngược giới báo chí là “ngu si” và “kiêu ngạo”, khiến họ nghi ngờ tính xác đáng trong lời chỉ trích của Mencken. Roosevelt không chỉ giành lại thế chủ động mà còn biến tình huống bất lợi thành cơ hội củng cố vị thế.
Trong thương trường, Ray Kroc (1902 - 1984) - người đưa McDonald’s trở thành thương hiệu toàn cầu - cũng là minh chứng tiêu biểu về việc áp dụng “Ngỗ hợp”. Ban đầu, ông hợp tác với anh em McDonald’s, tận dụng nguồn lực của họ để mở rộng hệ thống cửa hàng. Khi đã đủ thực lực, Kroc khéo léo thương lượng để giành quyền sở hữu thương hiệu này, biến McDonald’s thành đế chế đồ ăn nhanh lớn nhất thế giới.
“Ngỗ hợp” trong “Quỷ Cốc Tử mưu lược toàn thư” không chỉ là một nguyên lý mưu lược mang giá trị lịch sử mà còn là bài học sâu sắc, ứng dụng trong nhiều lĩnh vực. Hiểu và vận dụng linh hoạt thuật này sẽ giúp cá nhân và tổ chức không chỉ thích ứng với sự thay đổi mà còn nắm bắt cơ hội để bứt phá.
“Ngỗ hợp” thuộc thiên thứ 6 trong 12 thiên mưu lược của cuốn sách “Quỷ Cốc Tử mưu lược toàn thư” được Nhà sáng lập - Chủ Tịch Tập đoàn Trung Nguyên Legend Đặng Lê Nguyên Vũ cẩn trọng, tuyển chọn thuộc "Tủ sách Nền Tảng Đổi Đời".
(Đón đọc kỳ sau: Quỷ Cốc Tử Mưu lược toàn thư – Sủy thiên)
T.N.L
Tin khác
