1. Quản trị kinh doanh

Hợp lí hóa (Rationalization) là gì? Một số thuật ngữ liên quan

Mục Lục

Hợp lí hóa

Hợp lí hóa trong tiếng Anh là Rationalization.

Hợp lí hóa là quá trình tái tổ chức một công ty để tăng hiệu quả hoạt động. Việc cải tổ này có thể làm tăng hoặc giảm qui mô công ty, thay đổi chính sách hoặc chiến lược liên quan đến sản phẩm công ty cung cấp. 

Hợp lí hóa là cần thiết để một công ty tăng doanh thu, giảm chi phí và cải thiện lợi nhuận. 

Hợp lí hóa cũng có thể đề cập đến quá trình biến một thứ gì đó trở nên tính toán được. Ví dụ, việc áp dụng các mô hình tài chính hoặc công nghệ tài chính hợp lí hóa thị trường và khiến thị trường trở nên hiệu quả hơn. Ví dụ, mô hình Black-Scholes trong định giá quyền chọn đã giúp hợp lí hóa thị trường quyền chọn ở Chicago vào cuối những năm 1970.

Một số thuật ngữ liên quan

Hợp lí hóa sản phẩm

Hợp lí hóa sản phẩm là một phần quan trọng trong quản lí vòng đời sản phẩm. Nếu các sản phẩm không được hợp lí hóa, số lượng của chúng sẽ tiếp tục tăng, tăng thêm độ phức tạp và tăng chi phí, gây ảnh hưởng đến lợi nhuận công ty.

Theo Qui tắc 80/20, phần lớn (80%) doanh thu và lợi nhuận của công ty đến từ một phần nhỏ (20%) các sản phẩm của nó. Do đó, khi hợp lí hóa một dòng sản phẩm, giám đốc điều hành cần xem xét nhiều yếu tố khác nhau.

Việc loại bỏ hoặc tăng thêm một loại sản phẩm có thể gây ra ảnh hưởng rất lớn đến danh mục sản phẩm của công ty. Nếu công ty ngừng sản xuất một loại sản phẩm, người tiêu dùng có thể sẽ chuyển sang sử dụng sản phẩm khác của chính công ty đó, hoặc công ty có thể mất hoàn toàn lượng doanh số này.

Mặc dù hợp lí hóa có thể làm giảm sự phức tạp trong chuỗi cung ứng, cũng như sự dư thừa trong cả danh mục sản phẩm và chi phí hỗ trợ, những chi phí có thể sẽ khó định lượng. Công ty cần phải ước tính phần doanh số sẽ không chuyển sang các sản phẩm khác và bù đắp chúng bằng ra mắt sản phẩm mới hoặc làm tăng doanh số của các sản phẩm có sẵn.

Ngoài ra, dù công ty ngừng sản xuất một loại sản phẩm thì chi phí cố định của nó thường vẫn giữ nguyên; do đó chi phí này phải được phân bổ cho các sản phẩm khác, làm tăng chi phí đơn vị. Khối lượng sản xuất cũng phải được điều chỉnh sang các sản phẩm mới hoặc sản phẩm mang lại lợi nhuận cao hơn.

Hợp lí hóa thị trường

Các mô hình tài chính, lí thuyết và công nghệ có khả năng hợp lí hóa thị trường, khiến chúng có thể "tính toán" và đo lường được và trở nên hiệu quả hơn. 

Khi nhiều loại thông tin khác nhau có thể được công nghệ thông tin xử lí, truyền tải và phổ biến bằng công nghệ truyền thông, sau đó được tích hợp vào cấu trúc vi mô thị trường, giá cả sẽ trở nên hiệu quả hơn và thị trường trở nên hợp lí hơn. 

Việc tăng cường sử dụng các mô hình tài chính và công thức toán hoạc cũng giúp ích cho việc hợp lí hóa thị trường khi chúng trở nên tách rời với cảm xúc và sự sai lầm của con người.

(Theo investopedia)

Thuật ngữ khác