Bong bóng đầu cơ (Speculative Bubble) là gì? Đặc điểm, các giai đoạn và lưu ý
Mục Lục
Bong bóng đầu cơ
Bong bóng đầu cơ trong tiếng Anh là Speculative Bubble.
Bong bóng đầu cơ là sự tăng đột biến của các giá trị tài sản trong một ngành cụ thể, hàng hóa hoặc loại tài sản, được thúc đẩy bởi đầu cơ, trái ngược với các nguyên tắc cơ bản của loại tài sản đó.
Bong bóng đầu cơ thường được gây ra bởi những kì vọng quá mức về sự tăng trưởng trong tương lai, sự tăng giá hoặc các sự kiện khác có thể tạo nên sự gia tăng trong giá trị tài sản.
Hoạt động đầu cơ và những kết quả kì vọng này thúc đẩy khối lượng giao dịch cao hơn, và khi nhiều nhà đầu tư có cùng kì vọng tăng cao, người mua sẽ vượt trội hơn người bán, đẩy giá vượt ra xa những phân tích khách quan về giá trị nội tại.
Bong bóng đầu cơ sẽ không vỡ cho đến khi giá giảm xuống mức bình thường. Quá trình này được mô tả như tiếng nổ, liên quan đến thời kì giá giảm mạnh, lúc đó hầu hết các nhà đầu tư đều hoảng loạn và bán hết các khoản đầu tư của họ.
Bong bóng có thể tồn tại trong các tổ chức kinh tế, từ thị trường chứng khoán, trái phiếu, cho đến các khu vực tư nhân trong nền kinh tế.
Đặc điểm của Bong bóng đầu cơ
Bong bóng đầu cơ đã tồn tại lâu dài trên thị trường thế giới. Sự tiến triển thời gian cùng với những tiến bộ kinh tế và công nghệ đã không làm chậm sự xuất hiện của bong bóng kinh tế.
Trên thực tế, bong bóng công nghệ năm 2001 đã được thúc đẩy bởi những tiến bộ công nghệ và sự ra đời của internet. Năm 2008, sự xuất hiện của bong bóng bất động sản, cùng với sự sụp đổ của những bất động sản khác liên quan đến đảm bảo bằng tài sản, đã giúp tạo ra cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu.
Trong thị trường tài chính hiện đại, các nhà đầu cơ thường có thể đặt cược lợi nhuận khi bong bóng đầu cơ vỡ bằng cách mua chứng khoán phái sinh hoặc thực hiện lệnh short chứng khoán trực tiếp.
Các giai đoạn của Bong bóng đầu cơ
Có 05 giai đoạn của một bong bóng đầu cơ:
- Giai đoạn đầu tiên là sự dịch chuyển, có nghĩa là các nhà đầu tư bị mê hoặc bởi một sự đổi mới hoặc phát triển mới trong chính sách tài khóa, chẳng hạn như một giai đoạn kéo dài của lãi suất thấp.
- Giai đoạn thứ hai là sự bùng nổ, trước tiên giá tăng nhẹ nhưng sau đó tăng tốc khi nhiều nhà đầu tư nhảy vào vì sợ bỏ lỡ thời cơ.
- Giai đoạn thứ ba là hưng phấn, là khi những cái đầu lạnh không thể thắng thế và động lực thị trường lại đang dẫn đường.
- Giai đoạn thư tư mang lại lợi nhuận, các nhà đầu tư tin rằng bong bóng sẽ sớm xuất hiện, và bắt đầu rút tiền.
- Giai đoạn cuối cùng là hoảng loạn, vì một sự kiện hoặc một loạt các sự kiện làm cho bong bóng vỡ và cổ phiếu giảm nhanh.
Bong bóng đầu cơ cũng có thể được gọi là bong bóng giá (Price buble) hoặc bong bóng thị trường (Market bubble).
Các lưu ý với Bong bóng đầu cơ
Trong khi mỗi bong bóng đầu cơ có các yếu tố và biến số riêng, nhưng hầu hết đều liên quan đến sự kết hợp của các phân tích cơ bản và yếu tố tâm lí.
Ban đầu, các yếu tố phân tích cơ bản hấp dẫn có thể đẩy giá cao hơn, nhưng theo thời gian, các lí thuyết tài chính hành vi cho thấy mọi người sẽ đầu tư để không bị bỏ lỡ lợi nhuận cao hơn mà người khác đang đạt được.
Khi giá tăng lên một cách giả tạo thì chắc chắn sẽ giảm, hầu hết các nhà đầu tư ngắn hạn bị loại khỏi thị trường, sau đó thị trường có thể quay trở lại và được dẫn dắt bởi các chỉ số cơ bản.
(Theo Investopedia)