Bảo hiểm thất nghiệp (Unemployment Insurance) là gì?
Mục Lục
Bảo hiểm thất nghiệp (Unemployment Insurance)
Bảo hiểm thất nghiệp trong tiếng Anh là Unemployment Insurance. Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) là bảo hiểm bồi thường cho người lao động bị thiệt hại về thu nhập do bị mất việc làm để họ ổn định cuộc sống và có điều kiện tham gia vào thị trường lao động.
Ý nghĩa
- Mục đích của bảo hiểm thất nghiệp là trợ giúp về mặt tài chính cho người thất nghiệp để họ ổn định cuộc sống cá nhân và gia đình trong một chừng mực nhất định, từ đó tạo điều kiện cho họ tham gia vào thị trường lao động để có những cơ hội mới về việc làm.
- Vì thế, một số nhà kinh tế học còn cho rằng BHTN là hạt nhân của thị trường lao động và nằm trong chính sách kinh tế xã hội của quốc gia.
Chính sách này trước hết vì lợi ích của người lao động và người sử dụng lao động sau nữa là vì lợi ích xã hội. Mặc dù nhiều nước triển khai BHTN độc lập với BHXH, song đối tượng của BHTN cũng giống đối tượng của BHXH, đó là thu nhập của người lao động.
Còn đối tượng tham gia BHTN cũng là người lao động và người sử dụng lao động, song đối tượng này rộng hay hẹp còn tuỳ thuộc vào điều kiện cụ thể và qui định của từng nước.
- Đại đa số các nước đều qui định đối tượng tham gia BHTN là những người lao động trong độ tuổi lao động, có khả năng lao động. Bao gồm:
+ Những người làm công ăn lương trong các doanh nghiệp có sử dụng một số lượng lao động nhất định.
+ Những người làm việc theo hợp đồng lao động với một thời gian nhất định (thường là một năm trở lên) trong các doanh nghiệp, các cơ quan đoàn thể, các đơn vị hành chính sự nghiệp (nhưng không phải là viên chức và công chức).
Chú ý: Những công chức, viên chức Nhà nước; những người lao động độc lập không có chủ; những người làm thuê theo mùa vụ thường không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm thất nghiệp.
- Về phía người sử dụng lao động, họ cũng có trách nhiệm tham gia đóng góp BHTN cho người lao động mà họ sử dụng. Vì rủi ro việc làm trong một chừng mực nào đó xuất phát từ phía người sử dụng lao động. Như vậy, đối tượng tham gia BHTN hẹp hơn rất nhiều so với BHXH.
Điều kiện hưởng trợ cấp bảo hiểm thất nghiệp
- Rủi ro thuộc phạm vi BHTN là rủi ro nghề nghiệp, rủi ro việc làm.
Người lao động tham gia BHTN bị mất việc làm họ sẽ được hưởng trợ cấp BHTN. Điều kiện để được hưởng trợ cấp BHTN khá chặt chẽ:
+ Người tham gia bảo hiểm phải nộp phí bảo hiểm trong một thời gian nhất định
+ Thất nghiệp không phải do lỗi của người lao động
+ Phải đăng kí thất nghiệp, đăng kí tìm kiếm việc làm tại Cơ quan lao động có thẩm quyền do Nhà nước qui định
+ Phải sẵn sàng làm việc
+ Có sổ BHTN để chứng nhận có tham gia đóng phí BHTN đủ thời hạn qui định
(Tài liệu tham khảo: Bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, Tổ hợp giáo dục Topica)