Cần sớm có danh mục phân loại xanh để các tổ chức tín dụng có căn cứ triển khai
Theo kế hoạch tăng trưởng xanh, Ngân hàng Nhà nước được giao nhiệm vụ hoàn thiện khuôn khổ pháp lý cho tín dụng xanh và ngân hàng xanh; nhiều ngân hàng thương mại cũng đã cung cấp các gói tín dụng xanh. Tuy nhiên, thực tiễn còn rất nhiều doanh nghiệp ở các lĩnh vực cần chuyển từ nâu sang xanh trong bối cảnh chịu ảnh hưởng lớn của thiên tai và biến đổi khí hậu nhưng khó tiếp cận các nguồn vốn xanh. “Thống đốc đánh giá việc hoàn thành nhiệm vụ này đến năm 2025 như thế nào, liệu có đáp ứng kịp thời nhu cầu chuyển đổi xanh của doanh nghiệp hay không?”, đại biểu Lê Đào An Xuân (đoàn Phú Yên), chất vấn Thống đốc, đồng thời gửi câu hỏi này đến Bộ trưởng Bộ Tài chính.
Cùng chất vấn về nội dung này, đại biểu Đặng Bích Ngọc (đoàn Hòa Bình) cho biết, Việt Nam là quốc gia chịu tác động lớn của biến đổi khí hậu như bão lũ, thiên tai… đòi hỏi hoạt động tín dụng của ngân hàng phải gắn với mục tiêu bảo vệ môi trường, phát triển kinh tế xanh. Tuy nhiên, thực tiễn thời gian qua cho thấy việc thực hiện các hoạt động tín dụng về nội dung này vẫn còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Do đó, đại biểu đề nghị Thống đốc cho biết, Ngành ngân hàng sẽ có các giải pháp gì để chỉ đạo triển khai thực hiện tốt nhiệm vụ này.
Trả lời nội dung này, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, bảo vệ môi trường là vấn đề rất quan trọng trong phát triển bền vững và được các nước trên thế giới cũng quan tâm. Đối với Việt Nam, Trung ương, lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội và Chính phủ cũng đặc biệt quan tâm vấn đề này.
Đối với NHNN, trên cơ sở các nghị quyết của Trung ương, nghị quyết của Quốc hội, Nghị quyết và kế hoạch triển khai của Chính phủ, NHNN đã ban hành các chỉ thị, văn bản để khuyến khích các tổ chức tín dụng tập trung nguồn lực để cấp tín dụng xanh, triển khai các giải pháp quản lý rủi ro về môi trường khi các tổ chức tín dụng cấp tín dụng, hoàn thiện cơ chế, chính sách để góp phần đạt được mục tiêu tăng trưởng xanh. Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cũng cho biết, NHNN đã ban hành các kế hoạch hành động, giao nhiệm vụ cho các cơ quan, đơn vị trong hệ thống, triển khai các chương trình tín dụng đặc thù, góp phần sử dụng tiết kiệm, hiệu quả tăng trưởng xanh.
Năm 2017, từ chỉ có 5 tổ chức tín dụng tham gia tín dụng xanh, đến nay đã có 50 tổ chức tín dụng phát sinh dư nợ tín dụng xanh và dư nợ vào khoảng 650 nghìn tỷ đồng, trong đó tín dụng đối với năng lượng tái tạo, năng lượng sạch chiếm khoảng 45%; đối với nông nghiệp sạch, xanh chiếm 30%. Đặc biệt, dư nợ tín dụng có đánh giá về rủi ro môi trường khi cấp tín dụng đã tăng lên khoảng 3,2 triệu tỷ đồng trong tổng số dư nợ của cả hệ thống là 15 triệu tỷ đồng. Trung bình từ năm 2017 - 2023, tốc độ tăng trưởng tín dụng xanh khoảng 17%/năm, cao hơn so với tốc độ tăng trưởng chung của cả hệ thống.
Tuy nhiên, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cũng chỉ rõ, hiện NHNN cũng gặp nhiều khó khăn, vướng mắc vì hệ thống ngân hàng cần được hướng dẫn của các cơ quan, bộ ngành liên quan đến danh mục phân loại xanh để các tổ chức tín dụng khi cấp tín dụng căn cứ vào đó triển khai.
Bên cạnh đó, đối với đầu tư vào lĩnh vực xanh như năng lượng tái tạo, năng lượng sạch… đòi hỏi nguồn vốn rất lớn và kỳ hạn dài. Đây cũng là những khó khăn của hệ thống ngân hàng khi nguồn vốn huy động của hệ thống ngân hàng chủ yếu là ngắn hạn. Ngoài ra, kiến thức về tín dụng xanh và ngân hàng xanh của đội ngũ nhân viên các ngân hàng cũng còn hạn chế.
Do đó, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, thời gian tới NHNN cũng sẽ tiếp tục quan tâm thực hiện triển khai theo đúng kế hoạch của Thủ tướng Chính phủ, đặc biệt sau khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt danh mục phân loại xanh NHNN sẽ hướng dẫn các tổ chức tín dụng cấp tín dụng xanh. Với thông tư hướng dẫn các tổ chức tín dụng khi cấp tín dụng có đánh giá rủi ro về môi trường đã ban hành, NHNN sẽ tiếp tục theo dõi, đánh giá, quá trình thực hiện nếu có vướng mắc phát sinh thì NHNN sẽ tiếp tục chỉnh sửa.
Lê Đỗ