Mật mã Holland (Holland Codes) là gì?
Mục Lục
Mật mã Holland
Mật mã Holland hay Hệ thống quan tâm hướng nghiệp RIASEC trong tiếng Anh gọi là: Holland Codes/ RIASEC.
Mật mã Holland là hệ thống do John L. Holland đề xướng giúp một người xác định nghề nghiệp và công việc mà người đó quan tâm.
Hệ thống này xác định 6 loại nhân cách theo loại hình hoạt động, từ đó chỉ ra nghề nghiệp và công việc mà người đó quan tâm. Đó là:
- Người thực tế (Realistic): Ưu tiên cho những hoạt động thể chất đòi hỏi sức khoẻ, kĩ năng và phối hợp.
- Người thiên về điều tra (Investigative): Ưu tiên cho các hoạt động đòi hỏi phải suy nghĩ, trí thông minh và đầu óc tổ chức.
- Người thiên về nghệ thuật (Astistic): Ưu tiên cho các hoạt động đòi hỏi diễn đạt một cách sáng tạo và mơ hồ, không có hệ thống.
- Người có tính xã hội (Social): Ưu tiên cho các hoạt động liên quan đến người khác
- Người mạnh dạn, dám nghĩ dám làm (Enterprising): Ưu tiên cho các hoạt động cho phép sử dụng các kĩ năng nói để tác động đến những người khác và giành quyền lực.
- Người sống theo lối truyền thống (Conventional): Ưu tiên cho các hoạt động rõ ràng có liên quan đến qui chế và mệnh lệnh.
Vai trò
Hệ thống này được sử dụng dựa trên lập luận cho rằng nếu nhân cách của một người phù hợp với công việc của người đó thì người đó sẽ ít có khả năng rời bỏ công việc.
Nó giúp cho người ta tìm được công việc phù hợp hơn với mình. Hệ thống RIASEC cũng sử dụng phép tính sáu cạnh trong hình lục giác (Sơ đồ dưới) để chỉ ra hai loại nhân cách đối ngược nhau nhất, đó là hai loại nhân cách đối xứng nhau.
Ví dụ một người có óc thực tế sẽ đối nghịch nhất với người có tính xã hội, người có óc điều tra sẽ đối ngược nhất với những người mạnh dạn.
Nó cũng chỉ ra rằng một loại nhân cách có những đặc điểm hơi trùng với hai loại nhân cách ở cùng một bên. Người có óc thực tế có một số điểm giống với người có óc điều tra và theo lối truyền thống.
Sơ đồ: Hệ thống RIASEC
Hình lục giác cũng chỉ ra rằng người có óc thực tế sẽ rất không phù hợp với công việc hoặc nghề nghiệp có liên quan đến những hoạt động mà một người có tính xã hội thích, và ngược lại.
Tuy nhiên, một người thực tế mặc dù không hoàn toàn hài lòng nhưng sẽ ổn nếu làm việc trong môi trường điều tra hoặc theo lối truyền thống.
(Tài liệu tham khảo: Tâm lí học lãnh đạo và quản lí, PGS.TS. Đỗ Thị Hải Hà, Cục Phát triển Doanh nghiệp - Bộ Kế hoạch và Đầu tư, 2012)