Kế toán dồn tích (Accrual basis) là gì? Phân biệt kế toán dồn tích và kế toán tiền
Mục Lục
Kế toán dồn tích (Accrual basis)
Kế toán dồn tích trong tiếng Anh là Accrual basis. Kế toán dồn tích là nguyên tắc kế toán theo đó thu nhập và chi phí được kế toán ghi nhận khi chúng phát sinh và đủ điều kiện ghi nhận là thu nhập và chi phí mà không nhất thiết phải gắn với dòng tiền thu hoặc chi.
Ví dụ
Một lô hàng hóa được mua nhập kho ngày 01/12/N với giá 100 triệu đồng và chưa xuất kho trong năm N. Tại ngày 31/12/N giá thị trường của lô hàng hóa này là 90 triệu đồng.
60% lô hàng hóa được xuất ra để bán trong năm N+1 với tổng giá bán thực tế là 150 triệu đồng, trong đó khách hàng trả ngay bằng tiền mặt 100 triệu đồng, còn 50 triệu đồng sẽ trả vào năm N+2.
Theo nguyên tắc kế toán dồn tích, kế toán ghi nhận doanh thu năm N+1 của lô hàng hóa đã bán là 150 triệu đồng.
Nội dung của kế toán dồn tích
Kế toán dồn tích theo định nghĩa của Chuẩn mực kế toán chung (VAS 01):
- Mọi nghiệp vụ kinh tế, tài chính của doanh nghiệp liên quan đến tài sản, nợ phải trả, nguồn vốn chủ sở hữu, doanh thu, chi phí phải được ghi sổ kế toán vào thời điểm phát sinh, không căn cứ vào thời điểm thực tế thu hoặc thực tế chi tiền.
Phân biệt kế toán dồn tích và kế toán tiền
Kế toán dồn tích và kế toán tiền mặt là hai phương pháp ghi nhận doanh thu, chi phí trong các doanh nghiệp, tuy nhiên có sự khác biệt lớn giữa hai phương pháp này.
| Tiêu thức phân loại | Kê toán tiền | Kế toán dồn tích |
|---|---|---|
| 1. Bản chất | Kế toán tiền mặt ghi nhận doanh thu và chi phí theo nguyên tắc thực thu – thực chi. | Kế toán dồn tích ghi nhận doanh thu và chi phí dựa trên nguyên tắc dự thu – dự chi |
| 2. Đối tượng áp dụng | - Thường được áp dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và hoạt động chủ yếu dựa trên các luông tiền vào, tiền ra mà ít liên quan đến hàng hóa tồn kho. | - Được áp dụng đối với những doanh nghiệp có kết cấu phức tạp, không phân biệt doanh thu bán chịu hay bán thu tiến ngay, hoạt động kinh doanh gắn liên với hàng hóa tồn kho. |
| 3. Ưu điểm | - Đơn giản, dễ hiểu, tính toán dễ dàng. | - Đảm bảo nguyên tắc phù hợp giữa doanh thu và chi phí trong một kì kế toán nhất định. - Cơ sở dồn tích của kế toán cung cấp một hình ảnh tốt hơn lợi nhuận của công ty trong kì kế toán. |
| 4. Hạn chế | - Các doanh nghiệp gặp khó khắn trong việc xác định chính xác kết quả hoạt động kinh doanh trong kì kế toán do không có sự phù hợp giữa doanh thu đạt được và chi phí bỏ ra. | - Kế toán dồn tích phức tạp hơn kế toán dòng tiền. - Sử dụng phương pháp dồn tích tức là báo cáo doanh thu trước ki thực sự nhận tiền. Nếu không theo dõi cẩn thận, có thể dẫn đến tình trạng thiếu vốn ngay cả khi công ty đang sinh lời. |
(Tài liệu tham khảo: Giáo trình Nguyên lí kế toán, NXB Tài chính)